نکته های طلایی
1- فعل غایب ( ماضی یا مضارع ) اگر درابتدای جمله قرار بگیرند ، به شرطی که فاعل به شکل اسم ظاهربعد از آن آمدهباشد به شکل مفردمی آید ولی درجنس باآن مطابقت می نماید .
مانند : سَمِع الطالبونَ کلامَ المعلم
یسمَعُ الطالبان ِ کلام المعلم
سمعَت الطالبات کلام المعلمة
2- اگر بعد از فعل غایب فاعل به شکل اسم نیامده باشد ، فعل حتماً صرف میشود . مانند:
رجعوا مِن المدرسة / رجعنَ مِن المدرسة .
3- قاعده شماره 1و2 فقط برای افعال غایب می باشند وفعل مخاطب ومتکلم در همه حالت ها صرف میشود.
4- جمع مذکر سالم فقط برای اشخاص به کارمیرود .
5- اسم اشاره جمع ( هؤلاء / اولئک ) فقط برای اشخاص به کارمیرود . واگر اسم جمع ما غیر عاقل بود اسم اشاره رابه شکل مفرد مؤنث می آوریم . مانند :
هذه اقلام . تلک ابواب . اولئک رجال . هؤلاء طالبونَ .
6- کلمات ( أیّها / أیّتها / یا / مّ درآخر اسم الله / ! ) درجمله از نشانه های مخاطب می باشند .
7- همانطورکه میدانید اسم مثنی دارای 2 علامت (ان ِ / ین ِ ) وجمع مذکر سالم هم دارای 2علامت (ونَ / ینَ ) میباشند . اما اینکه در کجا شما میبایست از هریک از این علامت ها استفاده کنید مطلبی است که درسال های بعد خواهید آموخت . ولی بدانید که هر جا شما با کلمه ای برخوردداشتید که باتوجه به نقش خود میبایست علامت رفع ـــُـ رابگیرد از علامت (ان) دراسم مثنی و(ون) در اسم جمع مذکر سالم استفاده می کنیم . در حال حاضر بدانید که فاعل / خبر / مبتدا مرفوع هستند .
8- حرف (ن ) در آخر صیغه های مثنی وجمع مذکر غایب ومخاطب ومفرد مؤنث مخاطب مضارع به جای ــُـ آمده است که به آن نون عوض رفع می گوییم .
9- اگر اسمی که بعد از اسم های اشاره جمع یا مثنی می آید ، (ال) داشته باشد اسم اشاره به شکل مفرد ترجمه می شود . به نمونه های زیر دقت کنید :
هؤلاء الطالبونَ نظیفونَ . این دانش آموزان پاکیزه اند .
هؤلاء طالبونَ نظیفونَ . اینها دانش آموزانی پاکیزه اند .
10 – حروف (أ / ت / ی / ن ) برسرفعل ماضی می آیند وفعل ماضی راتبدیل به مضارع می کنند .
صیغه های 1 /2 /3 /6 »»» ی می گیرند . صیغه 13 متکلم وحده (أ) می گیرد . صیغه 14 متکلم مع الغیر ( ن ) می گیرد ومابقی صیغه ها ( ت ) می گیرند .
11- فاعل در زبان عربی همیشه بعد از فعل می آید .
13 – اگر انجام دهنده کار قبل از فعل بیاید فعل صرف میشود . مانند :
الطالبونَ سمعوا کلام المعلم .
الطالبات سمعنَ کلام المعلمة .
13- اسم اشاره همیشه به کلمه بعداز خوداشاره می کند وکاری به کلمات قبل وبعدتر از کلمه بعدی ندارد .
جدول صرف افعال دوره سه ساله راهنمایی (فعل نمونه ( کتـَبَ .یکتـُبُ )
| صیغه | فعل ماضی | معنی | فعل مضارع | معنی | ماضی منفی | معنی | مضارع منفی | معنی | مستقبل | معنی | امر | معنی | نهی | معنی |
مفرد مذکر غایب | کتبَ | نوشت | یکتبُ | می نویسد | ما کتبَ | ننوشت | لا یکتبُ | نمی نویسد | سوف یکتبُ | خواهد نوشت | ... | .... | .... | ....... |
مثنی مذکر غایب | کتبا | نوشتند | یکتبان | می نویسند | ما کتبا | ننوشتند | لا یکتبان | نمی نویسند | سوف یکتبان
| خواهند نوشت | .... | .... | .... . | ..... |
جمع مذکر غایب | کتبوا | نوشتند | یکتبون | می نویسند | ما کتبوا | ننوشتند | لا یکتبون | نمی نویسند | سوف یکتبون | خواهند نوشت | ... | ... | .... | .... |
مفرد مونث غایب | کتبتْ | نوشت | تکتبُ | می نویسد | ما کتبَت | ننوشت | لا تکتبُ | نمی نویسد | سوف تکتبُ | خواهد نوشت | .. | .... | .... ... | .... |
مثنی مونث غایب | کتبَتا | نوشتند | تکتبان | می نویسند | ما کتبتا | ننوشتند | لا تکتبان | نمی نویسند | سوف تکتبان | خواهند نوشت | ... | .... | .... | ..... |
جمع مونث غایب | کتبنَ | نوشتند | یکتبنَ | می نویسند | ما کتبن | ننوشتند | لا یکتبن | نمی نویسند | سوف یکتبن | خواهند نوشت | .... | .... | ... | ..... |
مفرد مذکر مخاطب | کتبتَ | نوشتی | تکتبُ | می نویسی | ما کتبتَ | ننوشتی | لا تکتبُ | نمی نویسی | سوف تکتبُ | خواهی نوشت | اُکتبْ | بنویس | لا تکتبْ | ننویس |
مثنی مذکر مخاطب | کتبتما | نوشتید | تکتبان | می نویسید | ما کتبتما | ننوشتید | لا تکتبان | نمی نویسید | سوف تکتبان
| خواهید نوشت | اُکتبا | بنویسید | لا تکتبا | ننویسید |
جمع مذکر مخاطب | کتبتم | نوشتید | تکتبون | می نویسید | ما کتبتم | ننوشتید | لا تکتبون | نمی نویسید | سوف تکتبون | خواهید نوشت | اُکتبوا | بنویسید | لا تکتبوا | ننویسید |
مفرد مونث مخاطب | کتبتِ | نوشتی | تکتبین | می نویسی | ما کتبتِ | ننوشتی | لا تکتبین | نمی نویسی | سوف تکتبین | خواهی نوشت | اُکتبی | بنویس | لا تکتبی | ننویس |
مثنی مونث مخاطب | کتبتما | نوشتید | تکتبان | می نویسید | ما کتبتما | ننوشتید | لا تکتبان | نمی نویسید | سوف تکتبان | خواهید نوشت | اُکتبا | بنویسید | لا تکتبا | ننویسید |
جمع مونث مخاطب | کتبتن | نوشتید | تکتبن | می نویسید | ما کتبتن | ننوشتید | لا تکتبن | نمی نویسید | سوف تکتبن | خواهید نوشت | اُکتبنَ | بنویسید | لا تکتبنَ | ننویسید |
متکلم وحده | کتبتُ | نوشتم | اَکتبُ | می نویسم | ما کتبتُ | ننوشتم | لا اَکتبُ | نمی نویسم | سوف اَکتبُ | خواهم نوشت | ... | .... | ..... | ..... |
متکلم مع الغیر | کتبنا | نوشتیم | نکتبُ | می نویسیم | ما کتبنا | ننوشتیم | لا نکتبُ | نمی نویسیم | سوف نکتبُ | خواهیم نوشت | ..... | .... | ...... | ....... |
موارد قابل توجه :
1- دقت کنید که ریشه فعل در همه صیغه ها و صرف افعال تکرار شده است .
2- ابتدا جدول افعال دوره سه ساله راهنمایی را حفظ کرده و بعد به شکل جدول بالا صرف نمایید .
3- یادتان باشد که صرف فعل را به شکل کاربردی همراه اسم ظاهر . ضمایر . اسم های اشاره به کار ببرید .
4- یادتان بماند که برای ساخت فعل امر (ا ) فقط در اول فعل هایی به کار می رود که بعد از حذف حرف مضارع حرف بعدی ساکن باشد .
5- درنظر داشته باشید که حرکت ( ا ) امر با توجه به حرکت عین الفعل در مضارع است .
6- می دانید که عین الفعل دومین حرف از حروف اصلی می باشد . مثل ( ت ) در کتب که در مضارع علامت
( ُ ) دارد .
7- اگر عین الفعل در مضارع ( ُ ) بود (ا ) امر ( ُ ) می گیرد و اگر ( ِ یا َ ) بود همزه امر ( ِ ) میشود یعنی کسره .
شرمنده . در آخر جدول فعل نهی و ترجمه فعل نهی است که برروی صفحه قرار نگرفته .
صرف فعل : لاتکتبْ . لاتکتبا . لاتکتبوا . لاتکتبی . لاتکتبا. لاتکتبنَ می باشد.
ترجمه مورد نظر به این شکل است : ننویس . ننویسید . ....
ن
۱- لغات زیرراترجمه نمایید. (1نمره)
حَزِنـَتْ : .......... پرسید : ........ فرائض : .......... ستارگان: ..........
____________________________________________________
2- عبارات زیرراترجمه نمایید. (5 نمره)
- رَسَمَ صورة َ الشـّمس فی السـّماء . .................................................
- أعدَّ الله لـَهُم مغفرة ً واجراً عظیماً . .................................................
- طائراً علی شجرةٍ باسقة ٍ . ......................................
- به این دوکبوتر نگاه کن. ........................................
__________________________________________________________________
3- درجای خالی اسم اشاره نزدیک قراردهید . (5/0 نمره )
........ أُ ختـُهُ . .......... الوالدَین ِ .
__________________________________________________________________
4- مفرد جمله مقابل رابنویسید . (5/0 نمره) اولئک أئمـّة ٌ . ....................
__________________________________________________________________
5- درجای خالی کلمه پرسشی مناسب قراردهید.(5/1 نمره)
........ ذ َهَبَ ؟ الطالبُ . ........ فی السّـماء ؟ الـْقمرُ. ......... الغابة ؟ مکان ُ الاشجار .
__________________________________________________________________
6- جمع کلمات زیررانوشته ونوع آن رامشخص نمایید. (5/1 نمره)
أرض : ........... ، ................. فاضل : ............. ، ................ ولد : .......... ، ................
___________________________________________________________________
7- عبارت زیررابه موارد خواسته شده تغییر دهید . (25/2)
ذهَبَ هذا الزّارعُ الی الغابة .
مؤنث : ...................................... الی الغابة .
جمع مذکر : ....................................... الی الغابة .
جمع مؤنث : ...................................... الی الغابة .
___________________________________________________________________
8- مثنای مؤنث عبارت مقابل رابنویسید. (1نمره) رَسَمَ الرِجل ُ . ........... ............ .
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
9- باکلمات پراکنده زیر یک جمله بسازید. (1نمره)
المُدَرِّسُ / هذا / فی / المدرسة / واقفٌ . ......................................................
____________________________________________________________________
10- آیات زیرراباموارد خواسته شده کامل کنید. (5/0 نمره)
........... خصمان ِ اختصموا فی ربّهم . (اسم اشاره نزدیک )
........... وأعناباً .( جمع حدیقة )
______________________________________________________________________
11- جمع مکسر رادر آیه زیر پیدا کرده ومفرد آن رابنویسید .( 25/0 نمره )
خلق السّماوات والأرض َ فی ستة أیام . ..............
کلمات زیرراترجمه نمایید .
الحَـطب : ............ البومة : ............ سبد : ........... بهار : .............
_____________________________________
عبارات زیرراترجمه نمایید .
صَرَخَ الصّیادُ وهَرَبَتْ الغزالة . ......................................................
هَجَمَ علینا کلبٌ فی الظـّلمة . .....................................................
الأطفالُ یُحِبّونَ اللّعِبَ معاً . ....................................................
_______________________________________
به فارسی ترجمه کنید .
خانم ها به مهمانی می روند . ............................................
________________________________________
مناسب ترین گزینه راانتخاب کرده ودرجای خالی بنویسید.
الزّارعُ ............ الشجرة َ . شَرِبَ ، سَقـَی ، سَبَحَ
......... أخواتی . هم ،هـذه ، هـؤلاء
فـَزَعَ الجمیعُ مِن هذا ........ المملوء ، النّجدة ، الإنذار
_________________________________________
باتوجه به افعال ، شکل صحیح هر اسم رادر جای خالی بنویسید.
........ جَلسا . (العامل )
............. ! هل تلعَبْنَ معاً ؟ (البنت )
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درجای خالی ضمیر مناسب قراردهید.
............ کتَبَتْ بالقلم . .......... جَلسَ .
........... تَذهَبْنَ الی المدرسة . ......... ذهَبا .
__________________________________
در جای خالی فعل ماضی مناسب بنویسید .
فاطمة ُ وسعیدة ُ .......... التمریناتِ .(کـَتَبَ)
أنتم ........... حمامة ً مجروحة ً . (رَأیَ)
أیّتها الزّارعة! هل .......... الشجرة ؟ (غرَسَ)
نحنُ ......... کلامَ المعلم .(سَمِعَ)
___________________________________
درجای خالی فعل مضارع مناسب رابنویسید.
مریمُ وزینبُ ......... الی الفراشاتِ .(ینظـُرُ)
نحنُ ........... الی المدرسةِ. (یذهبُ)
أیّهاالمؤمنونَ ! .......... الله فی العسرِ والیسر.(یذکُرُ)
أنتِ ............. فی العملِ.(یعجَلُ)
____________________________________
فعلها رادرجملات زیر ازماضی به مضارع وبالعکس تغییردهید.
الأولادُ یدخلُونَ الحدیقة . ..............
یا سعیدُ ویا حمیدُ ! هل أکلـْتما الطعامَ ؟ ...............
____________________________________
بااستفاده از (نعم) به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
أیّها التـّلمیذُ ! هل ذهبْتَ الی المدرسة ؟ نعم ، ...........................
یا قاضی ! هل أنتَ تحکُمُ بالعدلِ ؟ نعم ، ..............................
______________________________________
درک مطلب:
متن زیر راخوانده وسپس به سؤالات پاسخ دهید.
سعیدة ُ فی صفّ الاول . بَیْتها جنبَ نهرٍ صغیرٍ . هی تذهَبُ الی المدرسةِ بالسیارةِ . والدُها
عاملٌ مجتهدٌ . هو یعملُ مِن الصّباحِ حتّی اللیلِ . الیومَ سعیدة ُ مریضة ٌ . هی غائبة ٌ فی الصف.
الف) أینَ منزلُ سعیدةِ؟ .................. ب) ماهوشغلُ والدها؟ ...............
ج) لماذا هی غائبة ٌ ؟ ...................
د) متی یعملُ والدُها ؟ ...................
1- ترجمه لغات : (1)
احساس میکنی ................. حانَ : ..............
الکحول : ................ خوابیده : ...............
__________________________________________________
2- ترجمه عبارات از عربی به فارسی و بالعکس : (25/5)
- الغراب قذَفَ حجارة ً علی رأس الصیاد . .
- نوزادبه آغوش مادرش برمی گردد .
- نزدیک چاه شروع به گریه کرد .
- فرحَ القائد کثیراً بسلامة و نجاحنا .
_______________________________________________
3- درجای خالی فعل ماضی مناسب بنویسید . (2)
- الاخوات ............... مِن العمل . ( تَعِبَ )
- ............... المعلمان ِعلی کرسیهما. (جَلَسَ )
- انتم ............... التمارین . (کَتَبَ )
- المعلمان ِ ............ علی کرسیهما. ( جَلَسَ )
__________________________________________________
4- درجای خالی فعل مضارع مناسب بنویسید . (2)
- یا اصدقائی ! هل ................... للعمل ؟ ( نهَضَ ـــــَــ )
- هنَّ ............. فی البحر . ( سَبَحَ ــــَــــ )
- اخوتکم .................الکلام . (سَمِعَ ـــَــ )
- الإمرأةُ ............... الماء . (شَرِبَ ــــِـــ )
____________________________________________________
5- درجای خالی ضمیر مناسب بگذارید . (2)
............. واقفونَ. ............ صرَخَتْ .
.......... کذِبْتُ . .......... عالمٌ .
______________________________________________________
6- به پرسش های زیر پاسخ دهید .( 5/1 )
- هل تسْمَعْنَ الدرس ؟ نعم . ............................................
- هل انتَ قبِلْتَ کلام المعلم ؟ نعم . ...........................................
_______________________________________________________
7- شکل صحیح هر اسم را در جای خالی بنویسید . (75/.)
النساء ................ ( عفیفة )
یجعَلُ ................ ....................علی المنضدة ( مثنای طفل / مثنای کتاب )
__________________________________________________________
8- در عبارت مقابل اسم و فعل را مشخص نمایید . (5/.)
هَجَمْتِ علیه .
موفق باشید .